Osmanlı hâkimiyeti altındaki Mısır’ın batısında kalan memleketler Mağrib diye anılır. Mağrib bölgesi kendi içinde üç kısımdan müteşekkildir. Bölge, Afrika’da Libya, Tunus, Cezayir, Fas ve Moritanya; Avrupa’da Endülüs yani İspanya ve Portekiz ülkelerini kapsar. Mağrib dar ölçekte incelendiğinde ise geriye sadece Fas, Tunus ve Cezayir kalır.
Coğrafî, tarihî ve kültürel gezintiniz karnınızı acıktıracaktır. Ama hiç üzülmeyin. Mağrib memleketleri içinde Fas, damak zevkini bilenler için vazgeçilmez bir durak. Baharatlı yemekleriyle dikkat çeker. Birçok çeşitliliği bünyesinde barındıran mutfağı et, balık ve sebze üçlüsünün etrafında bütünleşir. Şeker ve tuzun aynı yiyeceklerde buluşabildiği lezzetlere de sahiptir. Zeytinyağı ise Faslıların yemek ve sofralarından hiç eksik olmaz.
Daha Fazla Oku “Meşhur ve Leziz Fas Yemekleri; Tajin, Kuskus…”
Medeniyetlerin günümüze ulaşan eserleri, onların tarih boyunca nelere değer verdikleri hakkında bize ipuçları verir. Osmanlı’nın sadaka taşları, dönemin yardımlaşma ve kardeşlik hissiyatını anlamamıza yardımcı olur. Fas’ta bulunan Karaviyyin Üniversitesi, UNESCO tarafından tescillenmiş dünyanın ilk üniversitesi. Osmanlı’nın sadaka taşları gibi Fas Karaviyyin Camii de Mağrib-i Aksa medeniyetinin ilme verdiği kıymetin günümüzdeki yansımasıdır desek yanılmayız.
Daha Fazla Oku “Fas, Nam-ı Diğer İlmin Mağrib’deki Başkenti”
Göçebe Berberileri, kızgın topraklarında ağırlayan çöllerinden tutun Atlas Okyanusu’na, dağlarına, oradan Akdeniz kıyılarına kadar Fas, bambaşka bir coğrafyanın üzerine kuruludur. Dolayısıyla Mağrib’in uzak diyarında çöller bile farklı farklıdır; sarı, kara ve kızıl. Çöllerin arasında keskin geçişler ise fotoğrafçılar için eşsiz bir manzara sunar. Özellikle Fas çöllerindeki fotoğrafçılar, deklanşöre her bastıklarında ağızlarına bir tane de leziz hurmalardan atmayı ihmal etmezler.
Bir pazar sabahı pencereden süzülen ışık huzmesiyle uyanırsınız. Kahvaltıdan sonra karşıya geçmek için vapura atlarsınız. Varılacak yer, yolcuğa başlanan yerin kırk beş dakikalık uzağındadır. Yol uzunca olsa da yolculuk, buraları bilip seyahate tek başına çıkanlar için yalnız geçmez. Geçmez, çünkü engin maviliğe bakıp Fas Tanca’yı alan ve okyanus kıyılarına varınca çaresizlik karşısında duyduğu o büyük üzüntüyü sözlerine yansıtan, Ukbe bin Nâfî hazretlerini hatırlarsınız: “Rabbim! Eğer deniz engel olmasaydı küffarla savaşmak için Zülkarneyn’in (a.s.) yaptığı gibi nice ülkeler fethederdim.”
Surinam her yönüyle insanı kendine hayran bırakan bir yapıya sahip. Tarihindeki her olay Surinam halkının hayatına, kültürüne işlemiş. Geçmişten bir şeyler taşıdıklarını, attıkları her adımda anlarsınız. Onların konuştukları her kelimede dedelerinin ninelerinin acılarına dair bir şeyler bulabilirsiniz. Resmi ve ortak dillerinin Felemenkçe olması bile bunu anlamaya yeter yeter de artar. Bir de Surinamlılara geçmişten günümüze kısa hikayelerle, notlarla bakalım.
İslamiyet, Surinam topraklarına ilk kez Afrika üzerinden gelir. Hollanda, 17. yüzyılda, kolonilerinde çalıştırmak üzere Afrika’nın batı bölgelerinden köleler getirir. İslamiyet de böylece Müslüman kölelerin nur dolu kalplerinde, onlarla beraber Surinam’a, zorunlu ve zorlu bir yolculuğa çıkar. Yolculuk bittiğinde ise İslamiyet, Surinam’ın mavisi ile yeşili arasındaki uyuma, yeni manalar kazandırır.
Surinam Güney Amerika’nın en küçük ülkesi olmasıyla dikkatleri üzerine çekiyor. Ülke, yüzölçümü ne kadar küçük olsa da medeniyetlerin, arka planındaki zihniyetleri görmek açısından açık hava müzesi gibi. Surinam’daki birçok kültürü birleştiren unsur, Hollanda sömürgeciliğinden miras kalan Felemenkçe. Halkın ortak dili olan Felemenkçe, Latin Amerika ülkeleri arasında sadece Surinam’da konuşuluyor.
Günümüz Surinam insanını keşfetmenin yolu, sömürgeciliğin adeta bir akım halini aldığı zamanları bilmekten, sömürgecilik zihniyetinin getirdiklerini anlamaktan geçer. Coğrafî keşifler, sömürgeciliği, sömürgecilik de nice insanları getirmiştir Latin Amerika’ya, özelde Surinam’a…
Surinam Latin Amerika ülkesi mi?
“Latin Amerika da neresi?” diye sorabilirsiniz. Latin Amerika tabiri, ilk kez 19. yüzyıl ortalarında Güney Amerikalılar tarafından ortaya atıldı. Latin kelimesi, bölgedeki 19 ülkenin kullandığı İspanyolca ve Portekizce dillerinin Latin dil ailesine mensup olmasının birleştiriciliğine dayanır.Haiti gibi Fransızca konuşulan Karayip ülkeleri de aynı dil ailesinden geldikleri için Latin Amerika’ya dahildirler. Felemenkçe konuşulan Surinam ve İngilizce konuşulan diğer Karayip ülkeleri ise bu tanımın dışında kalır. Buna rağmen Latin Amerika denildiğinde, Karayip ülkeleri de kast edilir. Böyle olunca, şu söz hatırımıza gelir; “Galat-ı meşhur, lügatı fasihten evlâdır.”
